Bonnenpolder

Onomkeerbare aantasting van uniek Bonnenpolder landschap

Voor de Bonnenpolder zijn plannen in de maak voor de aanleg van nieuwe natuur en een ‘natuurbegraafplaats’. De natuurbegraafbranche ziet uiteraard louter voordelen. Wij kennen de gebruikte informatie en argumenten al wat langer. Ze roepen veel vragen bij ons op. Eén daarvan willen wij graag met u delen.

De natuurbegraafbranche wijdt grote woorden aan de liefde waarvan natuurbegraven blijk zou geven en de troost die het biedt aan de nabestaanden. Deze argumentatie stoort ons bijzonder. Het begraven van mensen op zogenoemde ‘natuurbegraafplaatsen’ is geen voorwaarde voor goede rouwverwerking. Het is een markt die welbewust wordt gecreëerd en waarmee grote financiële belangen zijn gemoeid. Wij kunnen onze overledenen even liefdevol begraven op de prachtige (park)begraafplaatsen, zoals Hofwijk in Rotterdam. Door dat te doen betonen we ook onze liefde aan de generaties die na ons komen. Want hoe liefdevol is het om onze klein- en achterkleinkinderen een land na te laten dat (eeuwig) vol ligt met stoffelijke overschotten?

In Rotterdam en het Westland staat open, niet bebouwde ruimte, onder grote druk. De Bonnenpolder is een fraai, authentiek agrarisch cultuurlandschap en ligt ingeklemd tussen industrie en kassencomplexen. Dit gebied zou de biologische tuin van de Rijnmond kunnen worden. Waarom zouden we precies in dit gebied mensen gaan begraven? De enige reden daarvoor is dat natuurbegraven veel geld oplevert. Geld dat voor het overgrote deel in de zakken van de betreffende ondernemers verdwijnt.

Het is niet nodig. Natuurbegraven dient geen enkel zwaarwegend maatschappelijk belang. Laten we onze open gebieden – en dus ook de Bonnenpolder – vrijwaren van de onomkeerbare aantasting, verstoring en vernielingen die natuurbegraven met zich meebrengt.

• Meer over de Bonnenpolder (nieuws)
• Meer over natuurbegraven in Zuid-Holland, waaronder de Bonnenpolder (nieuwsberichten)
• Wat is natuurbegraven (feiten)
• Ik overweeg een natuurgraf, wat zijn de voors- en tegens? Waaraan moet ik denken bij deze overweging?
• Hoe kom ik in contact met bezorgde burgers in Rotterdam en Hoek van Holland > secretariaat@natuurbegraafplaats-waaromniet.nl
• Over ons.

Zie hieronder het hele verhaal over de Bonnenpolder.

Breng meer groen naar een begraafplaats, niet een begraafplaats in het groen.

Voor de Bonnenpolder bij Hoek van Holland zijn plannen in voorbereiding voor de aanleg van een natuurbegraafplaats. Partijen hierin zijn Natuurbegraven Nederland BV, Natuurmonumenten en het Zuid Hollands Landschap. De natuurbegraafbranche ziet – uiteraard – louter voordelen. De informatie en argumenten die de branche gebruikt kennen wij al wat langer en roepen bij ons veel vragen op.

Principiële keuze

Eén ding is in ieder geval wel duidelijk, nl. dat we nog weinig weten over de ecologische en psychologische gevolgen van het begraven van duizenden stoffelijke overschotten in buitengebieden (in de natuur, in recreatiegebieden of op landbouwgronden). Maar voorafgaand aan eventueel onderzoek naar en afweging van die gevolgen ligt nog een andere, principiële keuze:

Vinden wij het legitiem om onze buitengebieden om te vormen tot begraafplaatsen?
Nederland is een dichtbevolkt land. Zeker in de Randstad staat open – niet bebouwde – ruimte onder grote druk. De Bonnenpolder is een fraai, authentiek agrarisch cultuurlandschap en ligt ingeklemd tussen industrie en kassencomplexen. Dit gebied zou de biologische tuin van de Rijnmond kunnen worden, waar bewoners van de steden ontspanning kunnen vinden en gezond voedsel kunnen oogsten, want schoon is het nu nog. Waarom zouden we dan precies in dat gebied mensen gaan begraven? Wat is de dwingende noodzaak daartoe?
Vanuit individueel belang begrijpen wij natuurbegraven wel, vanuit maatschappelijk belang is natuurbegraven naar ons inzicht principieel ongewenst.

Doen we dat uit liefde?

De natuurbegraafbranche wijdt grote woorden aan de liefde waarvan natuurbegraven blijk zou geven en de troost die het biedt aan de nabestaanden. Deze argumentatie stoort ons bijzonder. Het begraven van mensen op zogenoemde ‘natuurbegraafplaatsen’ is geen voorwaarde voor goede rouwverwerking. Het is een markt die welbewust wordt gecreëerd en waarmee grote financiële belangen zijn gemoeid.
Wij kunnen onze overledenen even liefdevol begraven op de prachtige (park)begraafplaatsen die overal in Nederland te vinden zijn. Door dat te doen betonen we ook onze liefde aan de generaties die na ons komen. Want hoe liefdevol is het om onze klein- en achterkleinkinderen een land na te laten dat (eeuwig) vol ligt met stoffelijke overschotten?

Maar het is toch heel milieuvriendelijk?

Begraven zonder kist en zonder grafsteen belast het milieu minder dan mét. Beide zijn gewoon mogelijk op reguliere begraafplaatsen, een natuurgraf is daarvoor niet nodig.

Over het effect van de toxische stoffen (zoals medicijnresten) die via het begraven van stoffelijke overschotten in het milieu terecht komen, is nog veel onduidelijk. Wat we inmiddels wel weten is dat de waterschappen toenemende problemen hebben met vooral moderne medicijnresten in ons rioolwater. Ook weten we dat minimale hoeveelheden medicijnresten al het bodemleven beïnvloeden. De aangrenzende tuinderijen onttrekken bovendien dit water uit de polder voor hun gewassen.

Om begraven in de Bonnenpolder mogelijk te maken, moet de grond fors worden opgehoogd. Met ophoging gaat de historisch-geografisch waarde van het voormalig gorzengebied definitief verloren. En wat is de herkomst van deze grond? Hoe schoon is deze? Echt schone grond is duur.

Op reguliere begraafplaatsen kan eventuele vervuiling van bodem en grondwater worden gecontroleerd en kan het water worden gezuiverd. Dat wordt onmogelijk als we duizenden graven verspreiden over uitgestrekte gebieden. Is de maatschappelijke noodzaak van natuurbegraven zo groot dat we onze bodem moeten blootstellen aan dergelijke onbekende en onomkeerbare risico’s?

Maar het wordt toch natuur?

Natuurbegraven Nederland BV (NBN) wil van een begraafplaats natuur maken. Zuid-Hollands landschap heeft belangstelling voor delen van de Bonnenpolder. Mooie deal zou je zo op het eerste gezicht zeggen – even afgezien van de wenselijkheid om het zeldzame en mooie open Hollandse landschap te behouden.
Maar natuur wordt het niet. Het wordt een begraafplaats met een hoog hek eromheen. Rond demonstratieproject Heidepol op de Veluwe staat een stevig hek met zelfs wildroosters en camerabewaking. Inderdaad, er zijn weidebloemen gezaaid en er staan geen grafzerken, maar het is evengoed gewoon een begraafplaats met de bijbehorende sfeer.
Dat hoge hek is nodig om gravende dieren zoals vossen op afstand te houden. Die hebben, net als honden, een scherpe neus en grote belangstelling voor ‘aas’. Willen we met liefde en respect omgaan met onze overledenen, dan zal elke natuurbegraafplaats op den duur achter een stevig hek verdwijnen en zullen we gravende dieren buitensluiten. De belangen van de mens krijgen dus voorrang en niet de belangen van de natuur. Is de maatschappelijke noodzaak van begraven in het buitengebied zo groot dat we dat rechtvaardig vinden?

Maar het levert toch geld op voor natuurbehoud?

Zeker, NBN investeert (voorbeeld op Heidepol) maar liefst 50 euro per graf voor investeringen in nieuwe natuur. Toch mooi 1,5% van de opbrengst van een grafrecht. Natuurlijk gaat er ook veel geld naar het romantisch inrichten van de begraafplaats. En het onderhoud is voor de komende 100 jaar financieel geborgd, uit te voeren door een natuurorganisatie en NBN, aldus NBN.

Wordt het natuur of een begraafplaats?

Wij proberen ons een beeld te vormen. Op reguliere begraafplaatsen is dagelijks toezicht op verzakkingen en verstoringen van de graven. Op natuurbegraafplaatsen komt die verantwoordelijkheid de komende 100 jaar te liggen bij NBN en de eigenaar van de grond (Zuid-Hollands Landschap of een andere terreinbeheerder). Dit toezicht moet gebeuren in een uitgestrekt terrein waar de graven niet herkenbaar zijn en waar de kans op verzakking en verstoring van de ondiepe graven groter is dan op een reguliere begraafplaats. Bovendien is elk gegraven hol door welk dier dan ook verdacht. Wie gaat dit doen? Wie gaat dit financieren? Inkomsten zijn er na een paar jaar niet meer. Kan dagelijks onderhoud alleen maar voortduren door nog meer grafrechten te verkopen en loopt de polder vol met graven ‘omdat’ er ‘anders’ geen financiering voor onderhoud meer mogelijk is? Of gaan we de nu (op reguliere begraafplaatsen) goed geregelde controle op grafrust zomaar loslaten omdat men dat van een natuurorganisatie niet kan verlangen?

Het is niet nodig. Natuurbegraven dient geen enkel zwaarwegend maatschappelijk belang. Laten we onze open gebieden – en dus ook de Bonnenpolder – vrijwaren van de onomkeerbare aantasting, verstoring en vernielingen die natuurbegraven met zich meebrengt.