Feiten

[van graven] wanneer daarmee minder dan 5% van het oppervlak van het terrein wordt verstoord.’ Alterra komt uit op een toelaatbaar maximum van gemiddeld 80 graven per hectare. Voor voedselarme of matig voedselrijke bossen en natuurtypen komt men uit op ca. 40 graven per hectare. Wat dit betekent voor de bestaande begraafplaatsen die zich het label ‘natuurbegraafplaats’ toemeten leest u hier.

Alterra over de afstand tussen de graven (pag. 52):
Aantal graven/ha: gemiddelde tussenruimte tussen de graven

• 1000 graven /ha: 4,5 meter tussen elk graf
• 500 graven/ha: 6 meter
• 250 graven/ha: 9 meter
• 150 graven/ha: 11 meter
• 100 graven/ha: 14 meter
• 50 graven/ha: 20 meter

Alterra over schade aan boomwortels (p. 30)
Om schade aan de wortelstelsels van met name grotere bomen (dikker dan 30 cm) te voorkomen, adviseert Alterra om grafplekken te kiezen buiten de verticale projectie van de kruin van die bomen.

Wat wordt begraven?

De ‘natuurbegraafsector’ meet breed uit hoe ‘natuurvriendelijk’ zij te werk gaat. Men stelt eisen aan de materialen waarvan kleding en kist of lijkwade zijn gemaakt. Voorwerpen mogen niet mee in het graf.

Het begraven van mensen in een natuurgebied komt neer op het inbrengen van ‘gebiedsvreemd materiaal’. Stoffelijke overschotten bevatten van nature diverse chemische stoffen. Alterra geeft in haar rapport ‘Terug naar de natuur’ vanaf pagina 37 een overzicht. Ook komt het voor dat stoffelijke overschotten protheses, pacemakers, amalgamen en resten van medicijnen bevatten.

Hoe diep wordt begraven?

Alterra over diepte graf (‘Terug naar de natuur’, 2009, pag. 21)
Volgens de Wet op de Lijkbezorging moet de afstand tussen kistbodem en de gemiddeld hoogste grondwaterstand minimaal 30 cm bedragen. De grondlaag bovenop de kist moet minimaal 65 cm zijn. Bij een kisthoogte van 40 cm moet een graf dus minimaal 105 diep zijn en moet het grondwater op minimaal 1,35 meter zitten. Bij dubbele graven moet het graf nog eens 70 cm dieper worden (40 cm kist plus 30 cm grond tussen beide kisten).

Dit zijn echter minimumdieptes. Alterra adviseert: ‘In terreinen waar vossen, wilde zwijnen en loslopende honden kunnen voorkomen, is het – om grafverstoring te voorkomen – raadzaam dieper te begraven.’ Alterra adviseert om er voor te zorgen dat het stoffelijk overschot dieper dan een meter komt te liggen. Omdat veldgegevens hierover ontbreken, geldt Alterra’s credo: hoe dieper hoe beter.’ Alterra adviseert om loslopende honden sowieso niet (meer) toe te staan.

• Ter illustratie: zwijnen worden verjaagd van begraafplaats, reetjes geschoten. Hoe zal dat op een ‘natuurbegraafplaats’ gaan, tenslotte is het toch meer begraafplaats dan natuur?

Wie bieden natuurbegraven aan?

‘Natuurbegraven’ is grotendeels een commerciële aangelegenheid. Er zijn verschillende bedrijven die natuurbegraven aanbieden. Zie onder Locaties.
Maar steeds meer gemeenten kiezen ervoor om op hun algemene begraafplaats mensen die een natuurgraf wensen van dienst te zijn. Commerciële aanbieders zijn beducht voor deze in hun ogen ‘oneerlijke’ concurrentie, die in hun ogen zal leiden tot prijsbederf. Voordeel van deze ontwikkeling is dat de koper de voordelen van compact begraven omarmt, de inkomsten gunt aan de gemeenschap en dat kosten in inkomsten bij elkaar blijven.

Wat kost natuurbegraven?

In de meeste gevallen koopt de klant een ‘grafrecht’. Men kiest een plek en laat bij de notaris in het kadaster vastleggen dat men het recht heeft om t.z.t. op die plek te worden begraven. Voor het vastleggen van dat recht betaalt men tussen de 3.000 en 5.000 euro aan het bedrijf dat natuurbegraven aanbiedt. Maar voor een mooie plek kan het ook het dubbele worden. De klant betaalt direct (dus niet pas na overlijden). Daarmee is de rol van dat bedrijf in feite klaar. Voor het uitvoeren van de begrafenis, zelfs voor het graven van het graf, moet de klant apart betalen, doorgaans bij hetzelfde bedrijf.
Het beheer van het terrein en het garanderen van de door het bedrijf beloofde ‘eeuwig durende grafrust’ is doorgaans de verantwoordelijkheid van de (toekomstige) eigenaar van het landgoed of natuurgebied. Houdt een landgoedeigenaar het eeuwigdurende onderhoud zonder inkomsten niet vol dan is er een onverkoopbaar bezit. De tijd zal leren wie de begraafplaats dan zal moeten onderhouden en saneren, we nemen aan dat dit de belastingbetaler zal zijn.
Steeds meer gemeenten geven ruimte voor natuurbegraven op een algemene begraafplaats, zoals in Ede, Rheden, Boxmeer, Berkelland (2) en Haaksbergen waar een natuurgraf € 1500 kost.
Commerciële grafrechten zijn het duurst, ook al doet de marketing dat niet vermoeden. Kostte een begrafenis enkele jaren geleden nog rond de € 8000, de prijzen staan stevig onder druk en zijn gehalveerd. Nu een grafrecht kopen is vanwege deze prijsdruk dan ook onverstandig, er is ruimte in overvloed.
Wie in plaats van anoniem begraven anoniem wil cremeren, ter vergelijking in een budget crematie zit wèl alles inbegrepen voor € 600.

Urnengedenkpark

Betrekkelijk nieuw zijn urnengedenkparken. In vergelijking met natuurbegraven lijken urnengedenkparken minder schadelijk voor het milieu, zolang deze parken:

• Eeuwigdurend een maximale termijn geven van 99 jaar. Zo ligt een urn niet eeuwigdurend in de weg. We leven in dit land met te veel mensen om voor iedereen een stuk natuur tot eeuwigdurende begraafplaats te maken.
• De asbus in een hermetisch afgesloten niet afbreekbare (stenen) urn wordt begraven.
• De as niet verstrooid wordt. Een menselijk lichaam bevat veel schadelijke stoffen die de natuur belasten.