De Provincie Gelderland brengt 1 maart een voorstel in stemming waarin de nadelen van natuurbegraven onvoldoende worden meegenomen. Dat is het standpunt van Stichting Natuurbegraafplaats-waaromniet.nl.

In voorliggend voorstel wordt het gewoon mogelijk om van de mooiste natuurgebieden en van kostbaar cultuurlandschap begraafplaatsen te maken. Daarmee is het hek van de dam. Niet het voorzichtigheidsbeginsel lijkt te worden toegepast, waarin eerst onderzoek plaats vindt en niet pas nadat de wildgroei heeft plaatsgevonden. Dit zijn de argumenten die ons bezorgd maken:

  • Er wordt dus geen moratorium ingesteld om eerst grondig onderzoek te doen naar de effecten van stoffelijke overschotten in de natuur. Ook lage aantallen stoffelijke overschotten vervuilen de natuur, waarom willen we dat eigenlijk? Stoffelijke overschotten, veel of weinig, horen niet thuis in de natuur. Natuurbegravers bagatelliseren de schade; ‘het valt wel mee’. Men schermt met wetenschappelijk onderzoek, maar wordt dit wel terecht aangehaald? Het RIVM deed onderzoek naar medicijnresten en waarschuwt voor begraven in de natuur schrijft NRC-Next recentelijk. Alleen een overheid kan deze wildgroei tegenhouden en eerst grondig onafhankelijk onderzoek vereisen. De volgordelijkheid is hier essentieel om de Gelderse natuur te beschermen.
  • Terwijl de eerste gemeenten in Gelderland al een natuurbegraafplaats aansluitend aan de algemene begraafplaats ontwikkelen, wordt door de Provincie handel in graven buiten de door de gemeenschap gezamenlijk gedragen algemene begraafplaatsen om mogelijk gemaakt. Dat schaadt burgers, omdat zij met belastingen de tekorten op algemene begraafplaatsen samen dragen. Ook de Provincie Gelderland draagt hier verantwoordelijkheid, het kan ook goed geregeld worden.
  • Natuurgraven brengen een grafstemming in het bos. Begraafplaatsen ‘besmetten’ het hele natuurgebied en cultuurlandschap en schaden op middellange en lange termijn het imago van Gelderland. Mag de Veluwe de begraafplaats van Nederland worden?
  • Handel in grafrechten is in onze ogen ongewenst, omdat de handelaren onvoldoende bijdragen aan het eeuwigdurende onderhoud. De slogan ‘teruggeven aan de natuur‘ heeft een wrange smaak. Nu is het gebruikelijk om € 50 per grafrecht te reserveren, ongeveer 1,5 % van de opbrengst. Maar hoeveel tijd per jaar kan de eigenaar nadat de grafrechtverkoper vertrokken is van de eeuwigdurend belegde € 50 onderhoud plegen? Iedereen die hier over nadenkt kan zien dat € 2,50 per graf per jaar niet kostendekkend zal zijn. De wet op de lijkbezorging eist sluitend toezicht op de graven voor tenminste 50 jaar, dat kan voor dit geld niemand blijven doen. De graven worden daarna niet geruimd, dus zonder onderhoud en toezicht daarna zijn de graven aan hun lot (de wilde beesten) overgelaten. Dit is bezwaarlijk omdat de graven in de natuur veel te ondiep zijn en omdat stoffelijke overschotten niet meer (goed) verteren vanwege de door ons geconsumeerde conserveringsmiddelen.  Hoe lang toezicht nodig is op natuurbegraafplaatsen weet niemand nog, is het niet verstandig dat eerst uit te zoeken? Natuurbegraven Nederland BV ontkent dat € 50 per graf het enige geld is dat voor onderhoud gereserveerd is. De € 50 is in hun ogen een extraatje. Het onderhoud in de periode dat de grafrechthandel actief grafrechten verkoopt lijkt wel in orde te zijn. Maar is het niet zaak eerst regels te maken hoe hoog het bedrag moet zijn voor toezicht en onderhoud nadat de natuurbegravers vertrokken zijn? Zo voorkomen we dat de gemeenschap (of een natuurorganisatie) straks opdraait voor de (sanerings)kosten als graven te veel aan de oppervlakte blijken te liggen. Ook hier schuiven op termijn de risico’s naar de Gelderse burgers.
  • In Gelderland is nog maar net het ‘onthekken’ van de natuur in gang gezet, iedereen heeft daar baat bij. Echter juist in het Gelders Natuur Netwerk wordt ten behoeve van natuurbegraafplaatsen kilometers extra hekwerk aangebracht. Ook dat gaat tegen de marketinguitspraak van deze commerciële handelaren in: de natuur komt hier niet op de eerste plaats zoals zij beweren.
  • De natuur verdroogt, het grondwater zou gaandeweg omhoog gebracht worden in natuurgebieden. Natuurbegraven zet voorgoed een streep door deze voor de natuur noodzakelijke verhoging van de grondwaterstand. Graven mogen niet onder water komen te staan, de wet op de lijkbezorging wint het van elke andere noodzaak. Klimaatverandering kondigt drogere tijden aan, hoe gaat de natuur deze patstelling overleven?
  • Om in de natuur stoffelijke overschotten kwijt te kunnen verwoesten de natuurbegraafondernemers de bestaande natuur eerst volledig. Zoals op de Maashorst is aangetoond in het bos: geen kruidlaag, geen spechtenboom, geen boomwortel blijft op een aangelegde begraafplaats onaangeroerd, de archeologische waarde is in tegenstelling tot wat in de aanvraag beloofd werd verwoest, een in onze ogen ongewenste wijze van werken.
  • Begraafplaatsen in de natuur staan op gespannen voet met de wens om onze Gelderse natuurgebieden geschikt te houden voor recreatie.
  • Onze zoogdieren graven tot 1.20 diep, zoogdierdeskundigen wijzen er op dat het natuurlijk gedrag van hond, vos, konijn en das is om in de losse grond van een graf te graven. Op algemene begraafplaatsen worden ze terecht geweerd. In de natuur zou dat niet moeten mogen voor wie de natuur op de eerste plaats zet.
  • De graven moeten minimaal 65 cm grond op de kist hebben schrijft de wet op de lijkbezorging voor (daarbij denkend aan algemene begraafplaatsen). Zo ondiep begraven in de natuur komt in conflict met gravende zoogdieren om hun natuurlijke gedrag te tonen. Mensen vinden ook nu al botten van de grote zoogdieren in het bos. Nu kijkt men er naar en men denkt aan een hert, vos of zwijn. Maar dat zal veranderen, hoe denkt men daarmee om te moeten gaan? Wat doet men straks als boomwortels vergroeid zijn met stoffelijke overschotten en een storm blaast de boom met wortel en al omver? Zoogdierdeskundigen zeggen: ‘wen er maar aan’ maar is dat eigenlijk waar we aan willen wennen over 50 jaar? Nu verbieden voorkomt dit dilemma voor onze kleinkinderen. Op een natuurgraf zou met het oog op gravende zoogdieren tenminste 1.40 meter grond moeten komen te liggen, de grafdiepte wordt daarmee minimaal 2 meter. Pas dan kunnen we onze zoogdieren laten graven waar hun recht op natuurlijk gedrag de voorrang zou moeten hebben: in natuur zonder hekken. En ja, u leest het goed; dit is in conflict met de noodzaak om het grondwater in de natuur te verhogen.
  • Een begraafplaats in de natuur is ongewenst.

Begraven in de natuur of in ons kostbare cultuurlandschap zouden we niet moeten willen. Natuurbegraven is de natuur begraven. Deze en andere argumenten – op elke locatie weer anders – pleiten er krachtig voor om voor natuurbegraven alleen toestemming te geven als de gemeenschap dit zelf organiseert op of naast een algemene begraafplaats. Begraafplaatsen die nu verlies lijden en met belastinggeld ‘overeind’ gehouden worden. Schouder aan schouder hebben we Gelderland opgebouwd. Schouder aan schouder worden we in Gelderse grond begraven. Wat is er eigenlijk mis aan compact begraven op algemene en kerkgebonden begraafplaatsen? Wat is er mis om daarop ook ruimte te maken voor natuurlijk aangelegde begraafplaatsen?

De eerste politieke partijen zijn om, andere partijen hebben terecht kritische vragen. Het gaat spannend worden op 1 maart 2017 in de Provinciale Staten van Gelderland. Het is nog niet zo ver, maar hulde voor moedige politici die meewerken om  als eerste provincie in Nederland het natuurbegraven alleen toe te staan op of aansluitend aan een algemene begraafplaats. Want de commerciële tegendruk is enorm en zelfs gerespecteerde natuurorganisaties konden de druk – met alleen korte termijn inkomsten – niet weerstaan.